Fonds voor de Letteren beurs voor prof.dr. Maaike Meijer

Fonds voor de Letteren Beurs voor Maaike Meijer, [18 februari 2005]

De gebiografeerde auteur is de dichteres M. Vasalis (1909-1998). M. Vasalis is het pseudoniem van Margaretha Droogleever Fortuyn-Leemans. Zij was lang werkzaam als (kinder)psychiater, gehuwd en moeder van drie kinderen, twee dochters en een zoon. Aan de Nederlandse letterkunde droeg zij een klein doch frequent herdrukt, zeer bekend en bij velen geliefd oeuvre van gedichten bij. Drie bundels verschenen tijdens haar leven - Parken en Woestijnen in 1940 De Vogel Phoenix in 1947 en Vergezichten en Gezichten in 1954. Na haar dood stelden haar kinderen de posthume bundel De oude kustlijn (2002) samen. Daarnaast schreef Vasalis korte essays en compileerde zij enkele bloemlezingen. Haar verhouding tot de sociaal-politieke kant van het literaire leven was een gereserveerde. Ofschoon zij veel schrijvers en dichters persoonlijk kende en met velen van hen – zoals Victor van Vriesland, Bertus Aafjes, Gerrit Achterberg, Gerard Reve, Judith Herzberg, Fritzi ten Harmsen van Beek - bijzondere contacten onderhield mengde zij zich zelden in poëticale discussies of publieke kritische debatten. Niet dat zij zulke poëticale opvattingen niet had: haar ideëen over poezie waren zeer uitgesproken, al sprak zij ze zelden in het openbaar uit. Een van de vragen die deze biografie dan ook drijft is waarom deze door het publiek zozeer op handen gedragen dichter zich zo vastbesloten verre wilde houden van deelname aan het literaire leven en sterker nog van elke inmenging van de media. Ver voor het losbarsten van het media-tijdperk leek zij de gevaren daarvan al te zien. Zij liet zich nooit interviewen, schreef zelden over het werk van anderen en hield zich verre van alle publiciteit. Haar dankwoord bij de ontvangst van de Constantijn Huygensprijs in 1971 verduidelijkt deze stellingname: in de oorlog is er in haar een besef gegroeid van de machteloosheid en de relativiteit van het individu tegenover de rampen in de wereld. Het publieke etaleren van ego kwam haar triviaal voor. Deze visie is intrigerend en bewonderenswaardig, vooral omdat Vasalis zich haar hele leven aan dit credo hield. Het zegt iets over haar boeiende en krachtige persoonlijkheid.

De keuze voor Vasalis wordt gemotiveerd door het gegeven dat zij een vooraanstaand Nederlands dichter is geweest. Haar belang moge blijken uit het feit dat haar de twee belangrijkste oeuvreprijzen van Nederland werden toegekend: De Constantijn Huygensprijs in 1971 en de P.C. Hooftprijs in 1982. De invloed van haar kleine oeuvre op andere dichters is uitermate groot geweest – hetgeen werd gestimuleerd doordat sommige gedichten frequent werden bloemgelezen en geciteerd in schoolboeken. Dat maakte haar ook bekend en populair bij een groot publiek. Mogelijk heeft Vasalis’ zwijgen paradoxalerwijs het respect voor en de geintrigeerdheid door haar persoon alleen maar verder doen groeien.

Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar prof.dr. Maaike Meijer [M.Meijer@GENDERDIVERSITEIT.unimaas.nl]